در عصر دیجیتال امروز، اپلیکیشنهای موبایل به یکی از مهمترین ابزارهای بازاریابی و ارتباط با مشتریان تبدیل شدهاند. با افزایش روزافزون استفاده از گوشیهای هوشمند، کسب و کارهای کوچک نیز میتوانند از قدرت اپلیکیشنها برای رشد و موفقیت خود بهره ببرند. در این مقاله، به بررسی جامع اپلیکیشنهای موبایل برای کسب و کارهای کوچک، از مزایا و چالشها گرفته تا نحوه توسعه و بازاریابی آنها میپردازیم.
چرا اپلیکیشنهای موبایل اینقدر مهم هستند؟
اپلیکیشنها یکی از اصلیترین دلایل موفقیت گوشیهای هوشمند در سالهای اخیر بودهاند. بدون اپلیکیشنها، یک گوشی هوشمند صرفاً یک تلفن با صفحه لمسی است که میتواند موسیقی پخش کند و وب را مرور کند – که البته خوب است، اما چیز خاصی نیست.
“بدون اپلیکیشنها، شما فقط یک تلفن لمسی زیبا دارید که میتواند موسیقی پخش کند و وب را مرور کند، که همه اینها عالی است … اما چیز خاصی در مورد آن وجود ندارد.”
آمار و ارقام نشاندهنده اهمیت فزاینده اپلیکیشنها هستند:
- در ایالات متحده، 90 درصد از زمان استفاده از تلفن همراه در اپلیکیشنها صرف میشود. (منبع: Yahoo Flurry Analytics)
- برای خردهفروشان، نرخ تبدیل از طریق اپلیکیشن 3 برابر بیشتر از وبسایت موبایل است. (منبع: Criteo)
- کاربران گوشیهای هوشمند از قبل برای دانلود و استفاده از اپلیکیشنها آماده شدهاند، بنابراین این چیزی نیست که آنها قبلاً انجام نداده باشند و نیاز به “آموزش” داشته باشند.
مزایای اصلی داشتن اپلیکیشن برای کسب و کارهای کوچک
1. دسترسی آسان و سریع مشتریان
یک اپلیکیشن موبایل سفارشی که به طور خاص برای کسب و کار شما طراحی شده است، میتواند به مشتری شما دسترسی فوری به شما، محصول و خدمات شما و هر پیشنهاد ویژه “فقط مخصوص اپلیکیشن” که انتخاب میکنید ارائه دهد.
2. قدرت اعلانهای پوش
اپلیکیشنها میتوانند از قدرت بازاریابی باورنکردنی اعلانهای پوش استفاده کنند – جعبههای هشدار پیام کوچکی که به شما میگویند کاری انجام دهید. و میدانید چه؟ آنها به طرز شگفتانگیزی کار میکنند و تعامل با اپلیکیشن را تا 88 درصد افزایش میدهند (وقتی به درستی استفاده شوند).
نکته آماری: در نیمه اول سال 2018، 50 میلیارد اعلان پوش داخل تلفن به 900 میلیون کاربر موبایل در سراسر جهان ارسال شده است.
3. ایجاد وفاداری مشتری
اپلیکیشنها میتوانند برای اجرای برنامههای وفاداری استفاده شوند. هر بار که یک مشتری مبلغ مشخصی خرج میکند، یک “مهر” روی کارت دیجیتال خود دریافت میکند. وقتی تعداد مشخصی مهر جمع کردند، میتوانید یک “چیز” اضافی رایگان یا درصدی تخفیف برای هر سفارش بالای مبلغ مشخص ارائه دهید.
4. بهبود تجربه مشتری
اپلیکیشنها میتوانند خدمات شما را برای مشتریان راحتتر و کارآمدتر کنند. مثلاً:
- یک شرکت اجاره تجهیزات ساختمانی میتواند اپلیکیشنی ارائه دهد که با سیستم کنترل موجودی آنها ارتباط برقرار کرده و موجودی و قیمتگذاری تمام تجهیزات مختلف را نشان دهد.
- یک شرکت امداد خودرو میتواند اپلیکیشنی با یک دکمه بزرگ قرمز مجازی “هشدار” ارائه دهد که مختصات GPS شخص را به همراه نام، شماره تلفن، مارک/مدل خودرو و شماره پلاک به یک شماره تلفن اختصاصی ارسال میکند.
5. افزایش کارایی کارکنان
اپلیکیشنها میتوانند به کارکنان شما کمک کنند تا کارشان را سریعتر، آسانتر یا بهتر انجام دهند. مثلاً:
- یک فروشگاه لباس میتواند از اپلیکیشنی استفاده کند که به کارکنان اجازه میدهد بارکد محصولات را اسکن کرده و موجودی را بررسی کنند.
- یک کارخانه میتواند از اپلیکیشنی استفاده کند که به کارکنان یادآوری میکند چه کارهایی را و در چه زمانی انجام دهند.
آیا کسب و کار شما واقعاً به یک اپلیکیشن نیاز دارد؟
قبل از اینکه برای توسعه یک اپلیکیشن اقدام کنید، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
1. دامنه جغرافیایی کسب و کار شما
- اگر یک خردهفروش یا ارائهدهنده خدمات هستید که میتواند سفارشها و مشتریان را از هر جایی در کشور (یا جهان) بپذیرد، یک اپلیکیشن میتواند راه خوبی برای افزایش دید شرکت شما و شروع ایجاد یک رابطه عالی با مشتریان و مراجعان بالقوه باشد.
- اگر یک کسب و کار هستید که یک منطقه جغرافیایی محلی را هدف قرار میدهد، کمی پیچیدهتر است زیرا تعداد مشتریان و مراجعان بالقوه بسیار کمتر است.
2. حاشیه سود و هزینه توسعه
برای تصمیمگیری، باید حاشیه سود خود و هزینه توسعه اپلیکیشن را در نظر بگیرید. دو مثال را بررسی کنیم:
مثال 1: جراح دندانپزشکی زیبایی
- ارزش متوسط مشتری: 10,000 دلار
- سود تقریبی: 40٪ (4,000 دلار)
- مخاطب هدف: زنان 30+ سال در کالیفرنیا (حداقل 9 میلیون نفر طبق فیسبوک)
- هزینه ایجاد اپلیکیشن: 5,000 دلار
نتیجه: شما فقط به دو مشتری جدید نیاز دارید تا اپلیکیشن بیش از هزینه خود را جبران کند.
مثال 2: فروشگاه لوازم التحریر
- میانگین سفارش: 75 دلار
- حاشیه سود: 30٪ (22.50 دلار)
- هزینه ایجاد اپلیکیشن: 5,000 دلار
نتیجه: شما به 222 مشتری جدید نیاز دارید که حداقل 75 دلار خرج کنند تا سرمایهگذاری اپلیکیشن خود را بازیابی کنید.
نکته مهم: قبل از تعهد به توسعه یک اپلیکیشن، محاسبات خود را انجام دهید. اگر یک اپلیکیشن از نظر عملی قابل توسعه به نظر نمیرسد، نگران نباشید – رویکردهای دیگری وجود دارد که تقریباً به همان اندازه برای مشتریان و مراجعان شما ارزشمند است.
گزینههای جایگزین برای توسعه اپلیکیشن
اگر توسعه یک اپلیکیشن اختصاصی برای کسب و کار شما عملی نیست، میتوانید این رویکردها را در نظر بگیرید:
1. پیشنهاد اپلیکیشنهای موجود
فروشگاههای اپلیکیشن Apple و Google را بررسی کنید و ببینید آیا اپلیکیشنهای مرتبطی وجود دارد که بتوانید برای بهبود زندگی مشتریان/مراجعان خود توصیه کنید. مثلاً:
- اگر حسابدار هستید، بهترین ماشین حساب مالیاتی یا اپلیکیشن حسابداری را پیدا کنید.
- اگر مربی شخصی هستید، یک اپلیکیشن تمرین خوب پیدا کنید و یک برنامه غذایی، نکات تغذیه یا توصیههایی برای فرم کامل ارائه دهید.
2. ایجاد محتوای آموزشی
میتوانید:
- یک پست وبلاگ با اسکرینشات بنویسید
- پست وبلاگ را به صورت یک گزارش PDF فرمت کنید و در ازای آدرس ایمیل آنها رایگان ارائه دهید
- یک ویدیوی آموزشی ضبط کنید که نحوه استفاده از آن را نشان دهد
3. استفاده از شبکههای اجتماعی
سپس میتوانید:
- یک پست درباره آن در فیسبوک با لینک به وبسایت خود بنویسید و برای آن تبلیغات اجرا کنید
- اگر لیست ایمیل مشتریان دارید، میتوانید مستقیماً با آنها تماس بگیرید و یک لینک به اطلاعات برایشان ارسال کنید
مراحل توسعه یک اپلیکیشن برای کسب و کار کوچک
اگر تصمیم گرفتهاید که یک اپلیکیشن برای کسب و کار خود توسعه دهید، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. تعیین هدف و عملکرد اپلیکیشن
ابتدا باید مشخص کنید که اپلیکیشن شما قرار است چه کاری انجام دهد و چقدر میخواهید برای آن هزینه کنید. اپلیکیشن شما باید:
- واقعاً مفید باشد
- به عنوان یک ابزار بازاریابی مستقیم برای تولید درآمد برای کسب و کار شما عمل کند
- راهی آسان برای تماس مشتریان با شما ارائه دهد
- هیچ امکانات اضافی غیرضروری نداشته باشد
مثال: اگر یک آرایشگر سگ هستید، چطور است یک اپلیکیشن ساده برای تعیین قرار ملاقات و یادآوری که به طور خودکار مشتریان را هر x هفته یا هر فرکانسی که کاربر تعیین میکند، زمانبندی کند؟ شاید حتی یک “دکمه اضطراری پاچ” برای زمانی که تریکسی از طریق یک گودال گلی میدود و نیاز به آرایش اضطراری از سر تا پا دارد؟
2. انتخاب نوع اپلیکیشن
سه نوع اصلی اپلیکیشن وجود دارد:
اپلیکیشنهای بومی (Native Apps)
- با استفاده از ابزارهای برنامهنویسی خاص برای سیستم عامل کد شدهاند
- دسترسی مستقیم به تمام عملکردها و سیستمهای تلفن را دارند
- معمولاً سریعتر از سایر انواع اپلیکیشنها اجرا میشوند
- اپلیکیشنهای کد شده برای iOS اپل روی سیستم عامل اندروید کار نمیکنند و برعکس
اپلیکیشنهای هیبریدی (Hybrid Apps)
- به گونهای نوشته شدهاند که تا حد امکان شبیه یک اپلیکیشن بومی عمل کنند اما میتوانند روی سیستمهای عامل موبایل اصلی اجرا شوند
- از سیستمهای توسعه WORA (یکبار بنویس، همه جا اجرا کن) استفاده میکنند
- سیستمهای توسعه WORA محبوب عبارتند از: React Native، Ionic، PhoneGap، Xamarin و Titanium
اپلیکیشنهای وب (Web Apps)
- در اصل وبسایتهای موبایلی هستند که در یک “پوسته” برنامهنویسی بومی پیچیده شدهاند تا در تلفن بیشتر شبیه یک اپلیکیشن به نظر برسند
- با پیشرفتهای HTML5 و فریمورکهای جاوااسکریپت، تفاوت بین اپلیکیشنهای وب و هیبریدی در حال کاهش است
3. انتخاب روش توسعه
چند گزینه برای توسعه اپلیکیشن وجود دارد:
الف) استخدام یک توسعهدهنده یا شرکت توسعه
- میتوانید از وبسایتهایی مانند UpWork.com، eLance.com، EasyOutsource.com و Guru.com برای یافتن توسعهدهندگان استفاده کنید
- برای کاهش هزینهها، میتوانید برنامهنویسان خارج از کشور خود را استخدام کنید
نکته: هنگام نوشتن توضیحات پروژه اپلیکیشن خود، باید تا حد امکان جزئیات بیشتری ارائه دهید و هنگام توصیف نحوه کار هر بخش از آن تا حد امکان خاص باشید.
ب) خرید یک اپلیکیشن از پیش ساخته شده
اگر ایده اپلیکیشن شما نسبتاً ساده است، بازارهایی وجود دارند که میتوانید اپلیکیشنهای از پیش ساخته شده را خریداری کنید که میتوانند به سرعت و به راحتی برای کسب و کار شما سفارشی شوند.
ج) استفاده از ابزارهای ساخت اپلیکیشن بدون کدنویسی
اگر فکر نمیکنید ایده اپلیکیشن شما نیاز به برنامهنویسی پیچیده داشته باشد، ممکن است بتوانید با استفاده از یکی از ابزارهای ساخت اپلیکیشن “کشیدن و رها کردن” نسل جدید، اپلیکیشن خود را بسازید. برخی از این ابزارها عبارتند از:
- Zapable
- Good Barber
- Shout Em
- App Yourself
- Como
4. انتشار اپلیکیشن در فروشگاههای اپلیکیشن
حتی اگر قصد ندارید اپلیکیشن خود را برای کل دنیا رایگان یا به فروش برسانید، بهترین شانس شما برای رساندن آن به دست مشتریان و مراجعان خود، در دسترس قرار دادن آن برای دانلود از فروشگاه رسمی اپل و گوگل پلی است. دلایل این امر عبارتند از:
- اپل و گوگل هر اپلیکیشنی را که ارسال میشود برای هر گونه رفتار بالقوه “ناخوشایند” و خطر امنیتی بررسی میکنند
- هم اپل و هم گوگل برای راهاندازی یک حساب توسعهدهنده به شناسنامه و سایر انواع مدارک اثبات نیاز دارند
- قرار دادن اپلیکیشن برای دانلود از وبسایت خودتان نیاز به هزینه زیادی برای ارتقاء امنیت سرورهای شما دارد
5. تبلیغ و بازاریابی اپلیکیشن
برای تبلیغ اپلیکیشن خود، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
برای مشتریان موجود:
- راهاندازی یک صفحه در وبسایت خود که به مکانهایی که بازدیدکنندگان میتوانند اپلیکیشن شما را از App Store اپل و/یا Google Play Store دانلود کنند، لینک میدهد
- گنجاندن URL دانلود در مواد بازاریابی و وبسایت خود
برای مشتریان بالقوه جدید:
- اجرای تبلیغات در فیسبوک و توییتر برای مخاطبان هدف خود
- اجرای یک کمپین AdWords برای نمایش در بالای جستجوی موبایل گوگل مرتبط
- استفاده از شبکه نمایش گوگل برای تبلیغ مستقیم به کاربران اپلیکیشن دیگر
- اجرای تبلیغات “In-Stream” (گاهی اوقات به عنوان “Pre-Roll” شناخته میشود) در یوتیوب با هدف قرار دادن ویدیوهایی که درباره اپلیکیشنهای مشابه یا موضوعات مرتبط هستند
نکته: با بسیار خاص بودن در مورد هدفگیری خود (یا بر اساس مکان، موضوع یا هر دو) میتوانید افراد دقیقی را که میخواهید اپلیکیشن شما را دانلود کنند بدون صرف ثروتی برای تبلیغات جذب کنید.
نتیجهگیری
اپلیکیشنهای موبایل میتوانند ابزاری قدرتمند برای کسب و کارهای کوچک باشند، اما تصمیم به توسعه یک اپلیکیشن نباید بدون تفکر دقیق گرفته شود. قبل از تعهد به زمان و هزینه ساخت یک اپلیکیشن کامل، تحقیقات خود را انجام دهید. اگر ساخت یک اپلیکیشن برای کسب و کار شما منطقی است، در اجرای آن تردید نکنید. رقبای شما ممکن است قبلاً روی آن کار کنند یا بدتر از آن، ممکن است قبلاً یکی داشته باشند.
به یاد داشته باشید:
- اپلیکیشن شما باید ارزش واقعی برای مشتریان شما ارائه دهد
- از تمام گزینههای توسعه استفاده کنید و از پرداخت بیش از حد خودداری کنید
- زمانی را صرف یادگیری اصطلاحات مختلف برنامهنویسی کنید
- پس از ایجاد اپلیکیشن، آن را برای مخاطبان هدف خود و حداقل برای مشتریان و مخاطبان موجود خود تبلیغ کنید
“اپلیکیشنها باعث میشوند مشتریان شما را در جیب خود داشته باشند. اما فقط زمانی که ارزش واقعی ارائه میدهید، آنها اپلیکیشن شما را باز نگه میدارند.”
با برنامهریزی دقیق، اجرای خوب و بازاریابی هوشمندانه، یک اپلیکیشن موبایل میتواند ابزاری قدرتمند برای رشد و موفقیت کسب و کار کوچک شما باشد.
منابع:
- Smith, N. (2019) ‘Thursday: Mobile apps for small business’, in Teach Yourself: Mobile Marketing In A Week. 1st edn. John Murray Learning.
- Statista (2021) ‘Number of apps available in leading app stores as of 1st quarter 2021’, Statista.
- Yahoo Flurry Analytics (2021) ‘State of Mobile 2021’, Flurry Analytics Blog.
- Criteo (2021) ‘Global Commerce Review’, Criteo.
- Localytics (2021) ‘Push Notification Statistics’, Localytics.